Đây nhé
Đọc cho kỹ nhé con chó ngu
Trích đại việt quốc thư
Bức thư Quang Trung tạ ơn Càn Long vì được ban phẩm phục Mãn Thanh và thư hồi đáp của Càn Long
NGÀY 13 VÂNG NHÀ VUA ĐẶC ÂN CHO CÁC ĐỒ PHỤC SẮC (1), VUA QUANG TRUNG LÀM TỜ BIỂU ĐỂ TẠ ÂN
(xen văn biền ngẫu).
Vua nước An-Nam là Nguyễn Huệ cúi đầu, cẩn thận tâu lên về việc kính tạ ơn trời.
Tôi muôn dặm vào chầu, liền mấy hôm, trông lên được thánh chúa thi ân, đãi như cha con người nhà, khiến tôi dự hầu gần chỗ vua ngồi, xem khắp chỗ Thủy điện (2), lại được xem hoa hiểu ở nhà thừa minh tuyên thất, may được gần với ban Thị tụng bậc tôn thần, xem vẽ sao Khuê (5) ở kỹ giới hàn minh (6), được trông thấy sự thực rõ là: đức thánh khiêm cung, gặp gỡ như thế này đã vượt qua bản phận.
Được mong đức Hoàng thượng thi ân hơn với mực thường, thưởng cho tôi mũ bảo thạch đính tam nhiễu hồng tước hoa linh hương (7) và bão đới hoàng mã quái (8), tôi quỳ lĩnh rồi đội mũ mặc áo, tưởng như được ân khắp cả thân thể, cử động thêm vinh.
Lại hòang ân thưởng mũ bảo - thạch – đính - tam - nhãn khổng - tước - linh từ, đoàn-long-bổ-phuc-kim-hoàng-mãng-bào-san-ho triều châu (10) về vâng dụ chỉ, những phục sắc kể ở trên, chỉ mấy người tước Vương họ nhà vua mới được đội và mặc. gần đây chỉ có các Hoàng-Tử (11) được dùng, kính cẩn vâng lời đó.
Tôi là một người xa xôi quê mùa, trông lên được nhà vua trùng điệp thi ân, tự nghĩ làm gì mà được ân to đến như thế.
Đức Đại-hoàng đế bệ hạ cương duy cả tam tài (12), áo chầu cho muôn nước (13), ân trời đất che chở không đâu là không tới, mà mưa móc tài bồi với tôi là hậu hơn, biết cho tôi có lòng kính-cung rõ đường,p xu hướng không câu nệ là nước phiên thuộc, mà liên lạc như thể người nhà, khoảng hai năm đến nay, thi ân rất nhiều, số mục không kể được hết, lần này áo mũ là phẩm phục quý giá, khiến cho Hạ thần vẻ đẹp thêm tăng, lại được xếp vào hàng Lân chỉ chân-chân (14). đề làm phúc tượng ban dịch dịch (15) mà không những ban thưởng cho mũ và đai.
Tôi gặp gỡ khác thường, mơ tưởng không đến, xét sách thời trước, vua nước phiên vào chầu Nhà Đường, tuy biệt vào tước Vương, tước Công, mà phẫm-phục riêng biệt, không được đồng mũ xiêm như Trung quốc, nước tôi về đời Tiền Lê sửa đồ cống sang nhà Minh, tuy cho mão và đai, nhưng đường bệ xa cách (16), chưa được dự ban trật ở Trung-Triều, tôi xem từ xưa trở lại, thật là riêng có một mình, tôi tự so phận mình, nghĩ bụng mình, cảm động mà ứa nước mắt.
Lai vâng lời chức quân cơ đại nhân tuyên bảo chỉ dụ hiện tại, vua nước An Nam vào chầu hoặc theo hầu, thời dùng mũ áo đã ban cho, nhưng nếu sau này gặp đại lễ vào chầu mừng, thời vẫn cho dùng phục- sắc ở nước đó.
Tôi nghe lời dụ càng thấy bậc Thánh nhân, tài thành bắt chước ở quẻ Thái (17), thể điều nhân bắt chước ở quẻ Kiền, đã biết tình mà còn xét về nghĩa, nhân phong tục mà không đòi lẽ phải, không việc nhỏ mọn gì mà không nghĩ đến nơi, thật không thể nói cho hết được.
Lũ viên-chức đã theo tôi cũng được đội ân thưởng của nhà Vua, đã là khôn xiết vui mừng, mà lũ Bồi-thần (19), lại phân biệt thưởng cho mũ áo và đai
Tôi trộm nghĩ con cả của chức Thân vương ở Thiên triều theo lệ mới được tam-phẩm, nay tên Ngô Văn Sở nước tôi tuy là người đắc lực cho tôi, nhưng chỉ là Bồi thần của một nước nhỏ, thế mà được mông ơn ở ngoài mực thường, thưởng cấp đến mũ Đính-san-hô hàng Nhị phẩm, các bồi thần khác đều mông ơn cho mũ đai hàng tam-phẩm, ân trên cao dày, cùng được một thể, trong khi tôi đem Bồi thần quỳ lĩnh, cúi đầu đễ tạ ân, đầu múa tay dẫm chân ca ngợi ân thánh đến vô cùng.
Cha mẹ coi ai cũng như nhau, mà vua tôi một nước mông ơn được hậu riêng, tôi lại không rõ lấy cớ gì mà được như thế tôi không xiết lòng chiêm ngưỡng cảm kích.
Cẩn thận nâng tờ biểu tạ ơn để tâu lên Ngày 13 tháng 7, năm thứ 55 niên hiệu Càn Long.
Chú thích
14 - Thơ lân-chỉ trong Kinh thi, để ca tụng người đông con.
Đây nói cũng như dự vào hàng con vua Càn-Long
Đây là bức thư hồi đáp của Càn Long
QUỐC VƯƠNG AN NAM NGUYỄN QUANG BÌNH XIN ĐƯỢC MẶC Y QUAN THIÊN TRIỀU TA ĐÃ CHẤP THUẬN CHO LỜI THỈNH CẦU ĐÓ LẠI LÀM THƠ [21b) BAN CHO
Đan thành vạn lý cận chiêm y
Đôn sử toàn vô ninh cứ hi.
Bất khẳng hữu canh ban phượng chiếu
Khước hân vô ý khất oanh y (1)
Thanh lương thủ thích gia ưng doãn
Điển lễ như thường thận mạc vi (2)
Cự viết nhất gia đàm phụ tử (3)
Hải bang dịch diệp vĩnh trinh kỵ
Dịch nghĩa: Từ vạn dặm đến kinh đô để chiêm cận,
Sử sách hiếm có người cầm đầu nào làm như thế.
Không được thay đổi trước đây đã có chiếu rồi, Thế nhưng vẫn khẩn khoản xin được mặc y phục màu vàng
Đã bằng lòng cho được mặc áo trời mát, Nhưng trong điễn lễ thì không được vi phạm. Coi như một nhà không khác gì cha con
Để cho nước ở ngoài biển đời đời được tươi tốt.
1 [Chú]: Nguyễn Quang Bình đến [Tị Thử] sơn trang chiêm cận hết sức cung kính, ta thật thương mến, y mới cảm ân xin được mặc áo mũ thiên triều để thêm thành ý. Vì thế ta mới ban cho hồng bảo thạch đính, tam nhãn linh, hoàng quải để tỏ lòng ưu sủng. Trước đây khi ta chưa chấp thuận đã có chỉ hãy cứ dùng phục sức bản quốc [triều phục Đại Việt].
2 [Chú] Mùa xuân năm nay gia ân ban cho Nguyễn Quang Bình dây lưng màu vàng [hoàng thính Đái , đai ngọc, lại khẩn khoản xin được mặc y quan thiên triều vào hôm dự tiệc tại sơn trang nên ban cho y phục hoàng tử mãng bào màu vàng, áo ngắn thêu bốn con rồng hình tròn. Đến ngày lên kinh chúc mừng, theo điển lễ ra lệnh cho y dùng y quan nước mình cho đúng thể chế. Lại nghĩ quốc vương kia là chủ của một nước, [22a] nếu cắt tóc [theo lối Mãn Thanh thì khi chuyển lại quần áo bản quốc thần dân nhìn vào [sẽ coi thường], không phải là ý của trẫm.
3 [Chú]: Các ngoại phiên, Mông cổ vương, bối lặc nay đều là hàng con cháu ta cả, ân nghĩa vua tôi mà cũng như cha con một nhà. Trước đây Nguyễn Quang Bình tâu trong tạ biểu văn nói là vua cũng là thầy là cha, đó là do thiên lương thuần thành mà ra, ta vì thế lẽ nào coi y như người ngoài.
Đính kèm
Chỉnh sửa lần cuối:
