"Năm 1946 tôi mới 2 tuổi. Mẹ tôi kể lại, gánh tôi một bên thúng ngồi, chị tôi một bên thúng ngồi, bà gánh đi bộ từ Đông Anh lên Thái Nguyên tản cư, ở nhờ nhà người quen từ năm 1946 đến năm 1950. Năm 6 tuổi, tôi hồi cư trở về quê và bắt đầu được đi học. Lúc đó không có trường lớp gì cả, có ông giáo làng dạy cho trẻ con. Đến lên cấp 2, Từ Sơn, Bắc Ninh không có trường học, tôi phải sang học nhờ ở huyện Gia Lâm"- Tổng Bí thư kể. Đồng thời chia sẻ, trong những năm tháng chiến tranh, ông từng xin nhập ngũ để chiến đấu nhưng không được đồng ý cùng với lời giải thích "có người phải đi chiến đấu nhưng cũng phải có người phải ở lại học để khi thắng lợi còn xây dựng đất nước". Sau đó ông vào đại học, ra trường công tác qua nhiều nhiệm vụ khác nhau.