Quốc tế
Bước ngoặt lịch sử ở Đức mang tin bất lợi cho Ukraine: Hé lộ điều Berlin sẽ đánh đổi để bảo toàn châu Âu
Đại sứ Nguyễn Quang Khai - doisongphapluat.nguoiduatin.vn , 01/03/2025 19:00
0 Chia sẻ
Chính phủ mới của Đức dự kiến sẽ có những điều chỉnh trong chính sách với Ukraine. Kiev có thể đón một diễn biến bất lợi.
Làm gì khi bạn mất ngủ tiên phát, lo âu hay trầm cảm?
yhoc.co Tài trợ
Ngày 23/2/2025 đã diễn ra cuộc bầu cử Quốc hội (Bundestag) trước hạn ở Đức. Cuộc bầu cử này đáng lẽ tới tháng 9/2025 mới diễn ra nhưng đã được tổ chức trước do khủng hoảng trong liên minh cầm quyền và việc người đứng đầu đảng Dân chủ Tự do (FDP) Christian Lindner từ chức Bộ trưởng tài chính ngày 6/11/2024.
Ngày 16/12/2024, Bundestag đã bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với Thủ tướng Olaf Scholz và chính phủ của ông. Ngày 27/12/2024, Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier chính thức giải tán Bundestag và kêu gọi bầu cử sớm vào ngày 23/2/2025.
Lý do bầu cử trước hạn
Ngày 6/11/2024, chính phủ liên minh của Thủ tướng Đức Scholz sụp đổ sau khi ông sa thải Bộ trưởng Tài chính Christian Lindner - người lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (FDP). Ngay sau khi Christian Lindner bị sa thải, 2 trong số 3 đồng nghiệp thuộc Đảng FDP trong nội các của ông Scholz cũng rút khỏi chính phủ.
Ngày 16/12/2024, Bundestag tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm đối với Thủ tướng Olaf Scholz. Ông đã thất bại với 394 phiếu bất tín nhiệm, 207 phiếu tín nhiệm và 116 phiếu trắng.
Kết quả này đánh dấu sự kết thúc nhiệm kỳ của ông Scholz - người đứng đầu một chính phủ ngày càng mất lòng dân kể từ khi thành lập năm 2021, mở đường cho cuộc bầu cử lập pháp trước hạn 7 tháng nhằm cứu nước Đức khỏi cuộc khủng hoảng chính trị do liên minh cầm quyền của ông sụp đổ.
Bundestag bao gồm 630 ghế và số ghế mà mỗi đảng giành được dựa trên tỷ lệ phiếu bầu mà đảng đó nhận được trong bầu cử. Đảng phải đạt được ít nhất 5% số phiếu bầu mới có thể tham gia Bundestag.
Liên minh Cơ đốc giáo (CDU/CSU) đã giành được chiến thắng lớn trong cuộc bầu cử Quốc hội (Bundestag) trước hạn ở Đức. Ảnh: Reuters
Kết quả bầu cử
Hơn 84% số người đủ điều kiện bỏ phiếu ở Đức đã tham gia bỏ phiếu, tỷ lệ cao nhất kể từ năm 1990, khi bức tường Berlin sụp đổ và thống nhất nước Đức.
Liên minh Cơ đốc giáo (CDU/CSU) đã giành được chiến thắng lớn trước đảng "cực hữu" Alternative for Germany. Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) của Thủ tướng đương nhiệm Olaf Scholz thua đậm, mất 9 điểm so với cuộc đua năm 2021.
Kết quả cụ thể như sau:
Liên minh Thiên chúa giáo (CDU/CSU) của ông Friedrich Merz: 208 ghế, 28,5%. Đảng Sự lựa chọn thay thế cho nước Đức (AfD) của bà Alice Weidel: 152 ghế, 20,8%, tăng 10,4% so với cuộc bầu cử trước.
Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) của ông Olaf Scholz: 120 ghế, 16,4%. Đảng Xanh của ông Robert Habec: 85 ghế, 11,6%. Đảng Cánh tả của Heidi Reichinnek và ông Jan van Aken: 64 ghế, 8,8%.
Đảng Dân chủ Tự do (FDP) của ông Christian Lindner: 0 ghế, 4,9%. Liên minh của bà Sahra Wagenknecht (BSW): 0 ghế, 4,8%.
Theo hiến pháp Đức, để có thể thành lập chính phủ của riêng đảng mình cần phải có ít nhất 316 trên tổng số 630 ghế trong Bundestag.
Những đảng giành được dưới 5% số phiếu sẽ không có ghế nào trong Bundestag. Theo kết quả bỏ phiếu, không có đảng nào giành được đa số phiếu để lên nắm quyền và buộc phải thành lập một chính phủ liên hiệp.
Những thách thức chính phủ mới của Đức phải đối mặt
Thành lập chính phủ liên minh
Ông Merz đang phải đối mặt với những thách thức lớn trong việc thành lập chính phủ tiếp theo, bởi mặc dù dẫn đầu về kết quả, CDU/CSU vẫn không đạt được đa số cần thiết để có thể tự thành lập chính phủ, đòi hỏi phải thỏa thuận với một đảng khác để thành lập chính phủ liên minh.
Ông Merz có kế hoạch thành lập chính phủ vào dịp lễ Phục sinh 20/4/2025. Điều này có nghĩa là thời gian sẽ không còn nhiều. Ông đang hướng về khả năng thành lập một "liên minh lớn" giữa CDU/CSU và SPD. Hai đảng này cùng nhau kiểm soát 328 trong số 630 ghế của Bundestag, tạo nên thế đa số vững chắc trong Bundestag.
Mặc dù SPD phải chịu thất bại tồi tệ nhất trong lịch sử, đảng này vẫn giữ được đủ ảnh hưởng và kinh nghiệm quản lý đất nước. Hơn nữa, liên minh tương tự đã từng lãnh đạo nước Đức nhiều lần, kể cả dưới thời bà Angela Merkel.
Một kịch bản khác cũng có thể xảy ra. CDU/CSU sẽ thành lập một liên minh gồm SPD và đảng Xanh. Với 208 ghế của CDU/CSU, 120 ghế của SPD và 85 ghế của đảng Xanh, tạo thành một cơ sở vững mạnh, vượt quá đa số cần thiết trong Bundestag.
Tuy nhiên, thách thức nằm ở chỗ phải vượt qua được những khác biệt về ý thức hệ giữa các đảng phái này, đặc biệt là những khác biệt cơ bản trong chính sách kinh tế và xã hội.
Những khả năng khác rất ít xảy ra. Liên minh với đảng Cánh tả gần như là không thể do lập trường cấp tiến của họ và rạn nứt lịch sử với CDU.
Liên minh giữa CDU/CSU và AfD là không thể, vì bước đi này phải chịu lệnh cấm phối hợp từ tất cả các đảng phái hàng đầu của Đức. Hoàn cảnh này đặt ra một hạn chế nghiêm trọng cho Thủ tướng mới Merz, vì AfD đứng thứ hai trong bầu cử và trở thành đảng đối lập lớn nhất trong Bundestag.
Chính phủ mới của Đức sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức. Ảnh: Sky News
Các khó khăn kinh tế
Chính phủ mới của ông Merz sẽ thừa hưởng một nền kinh tế trì trệ và việc Tổng thống Mỹ Trump đe dọa áp thuế đối với hàng hóa của Đức. Ngân sách năm 2025 thiếu hụt 13 tỷ euro. Cử tri Đức đòi chính phủ giảm chi phí năng lượng, tăng đầu tư vào cơ sở hạ tầng và đẩy nhanh quá trình số hóa các dịch vụ công.
Năm 2024, kinh tế Đức tiếp tục lâm vào suy thoái, giảm 0,2%, dù năm 2023 đã giảm 0,3%. Số liệu thống kê cho biết trong quý IV/2024, kinh tế Đức đã giảm 0,1% so với quý III. Người dân Đức phải vật lộn với đời sống do giá sinh hoạt tăng, một phần do giá năng lượng tăng cao liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine.