Việc đánh giá khả năng "nền hòa bình được thiết lập trở lại" vào cuối năm 2025 là một câu hỏi phức tạp, phụ thuộc vào nhiều yếu tố địa chính trị, kinh tế và xã hội, cũng như cách định nghĩa "hòa bình" trong bối cảnh toàn cầu. Dựa trên các thông tin bạn cung cấp và xu hướng quan hệ quốc tế được đề cập trong các tài liệu tham khảo, tôi sẽ phân tích và đưa ra một ước lượng mang tính chủ quan.
Phân tích các yếu tố từ thông tin được cung cấp
- Căng thẳng Trump-Musk và NASA cầu viện Roscosmos:
- Xung đột giữa Trump và Musk có thể làm suy yếu sự hợp tác trong lĩnh vực không gian của Mỹ, dẫn đến việc NASA phải tìm đến Nga (Roscosmos) để duy trì các hoạt động không gian. Điều này cho thấy một sự chuyển dịch bất ngờ trong quan hệ Mỹ-Nga, vốn thường căng thẳng. Nếu Mỹ và Nga hợp tác trong lĩnh vực không gian, đây có thể là một tín hiệu tích cực cho hòa bình, đặc biệt khi quan hệ hai nước đã xấu đi do các vấn đề như Ukraine. Tuy nhiên, đây chỉ là một lĩnh vực hẹp và không đảm bảo hòa bình toàn diện.
- Nga đồng ý trả uranium không sử dụng cho Mỹ:
- Việc Nga đồng ý trả uranium không sử dụng cho Mỹ là một động thái ngoại giao đáng chú ý, cho thấy sự sẵn sàng hợp tác trong việc kiểm soát vật liệu hạt nhân. Đây là một bước tiến trong việc giảm nguy cơ xung đột hạt nhân và củng cố lòng tin giữa hai cường quốc. Tuy nhiên, động thái này mang tính kỹ thuật và không phản ánh sự thay đổi lớn trong quan hệ song phương.
- Mỹ cho phép Iran làm giàu uranium có kiểm soát:
- Việc Mỹ cho phép Iran làm giàu uranium dưới sự kiểm soát cho thấy một cách tiếp cận linh hoạt hơn trong vấn đề hạt nhân Iran, có thể giảm căng thẳng ở Trung Đông. Nếu các thỏa thuận được thực thi hiệu quả, đây là một tín hiệu tích cực cho hòa bình khu vực, đặc biệt khi Iran là một nhân tố quan trọng trong các xung đột ở Trung Đông. Tuy nhiên, sự thành công phụ thuộc vào việc các bên tuân thủ nghiêm ngặt các điều khoản.
- Đàm phán tích cực về đất hiếm giữa Trump và Trung Quốc:
- Đàm phán thành công về đất hiếm giữa Mỹ và Trung Quốc có thể làm giảm căng thẳng kinh tế và thương mại giữa hai nước, vốn là nguồn gốc của nhiều xung đột địa chính trị. Hợp tác trong lĩnh vực tài nguyên chiến lược này có thể là nền tảng cho các thỏa thuận rộng lớn hơn, góp phần vào sự ổn định toàn cầu. Tuy nhiên, quan hệ Mỹ-Trung vẫn còn nhiều bất đồng sâu sắc, đặc biệt về Đài Loan và Biển Đông.
- Ấn Độ khánh thành đường sắt nối với Pakistan:
- Việc Ấn Độ khánh thành đường sắt ở Kashmir, khu vực có tranh chấp với Pakistan, là một bước tiến trong kết nối hạ tầng nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ làm gia tăng căng thẳng nếu không có sự đồng thuận từ Pakistan. Nếu dự án này được cả hai bên xem là cơ hội hợp tác, nó có thể góp phần giảm căng thẳng ở Nam Á. Tuy nhiên, lịch sử xung đột Ấn Độ-Pakistan cho thấy hòa bình lâu dài vẫn khó đạt được.
- Anh, Pháp, Canada công nhận nhà nước Palestine:
- Sự công nhận nhà nước Palestine bởi Anh, Pháp và Canada là một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy giải pháp hai nhà nước ở Trung Đông. Điều này có thể làm giảm căng thẳng trong xung đột Israel-Palestine, đặc biệt nếu các nước lớn khác theo sau. Tuy nhiên, nếu không có sự đồng thuận từ Israel và Mỹ, tác động thực tế của động thái này có thể bị hạn chế.
- Đầu tư bán dẫn của Đài Loan vào Việt Nam:
- Khoản đầu tư 17 tỷ USD của Đài Loan vào Việt Nam giúp củng cố vị thế của Việt Nam ở Biển Đông, một khu vực có nhiều tranh chấp với Trung Quốc. Điều này có thể tăng cường sự ổn định khu vực thông qua hợp tác kinh tế và củng cố liên minh chiến lược. Tuy nhiên, nó cũng có nguy cơ làm gia tăng căng thẳng với Trung Quốc nếu bị xem là hành động đối đầu.
Đánh giá tổng thể
- Tích cực:
- Các động thái hợp tác giữa Mỹ-Nga (uranium, không gian), Mỹ-Iran (làm giàu uranium), và Mỹ-Trung (đất hiếm) cho thấy xu hướng giảm căng thẳng trong một số lĩnh vực quan trọng.
- Sự công nhận Palestine và đầu tư vào Việt Nam củng cố các nỗ lực ngoại giao và kinh tế, tạo nền tảng cho sự ổn định khu vực.
- Xu hướng hòa bình và hợp tác vẫn được nhấn mạnh là xu thế lớn trong quan hệ quốc tế, như Báo cáo chính trị Đại hội XIII của Việt Nam đã chỉ ra: “Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn”.
- Hạn chế:
- Các xung đột lớn như Ukraine-Nga, Israel-Palestine, hay căng thẳng Mỹ-Trung ở Biển Đông vẫn chưa có giải pháp triệt để.
- Các động thái hợp tác thường mang tính kỹ thuật hoặc cục bộ, chưa đủ để giải quyết các mâu thuẫn cốt lõi.
- Xung đột Ấn Độ-Pakistan và các vấn đề ở Biển Đông có thể làm phức tạp hóa nỗ lực hòa bình.
Ước lượng khả năng hòa bình
Dựa trên các yếu tố trên, tôi ước lượng xác suất "nền hòa bình được thiết lập trở lại" vào cuối năm 2025 ở mức
60%. Con số này phản ánh:
- Lạc quan: Các bước tiến trong hợp tác quốc tế (Mỹ-Nga, Mỹ-Trung, Mỹ-Iran) và sự công nhận Palestine là những tín hiệu tích cực.
- Thận trọng: Các xung đột khu vực (Trung Đông, Biển Đông, Nam Á) và bất ổn địa chính trị toàn cầu vẫn là thách thức lớn, làm giảm khả năng đạt được hòa bình toàn diện.
Lưu ý rằng con số này là một ước lượng chủ quan, dựa trên các thông tin hiện có và xu hướng địa chính trị. Hòa bình toàn cầu phụ thuộc vào nhiều biến số không thể dự đoán chính xác, như chính sách của các nhà lãnh đạo, diễn biến kinh tế, và các sự kiện bất ngờ. Nếu bạn muốn tôi đi sâu vào một khía cạnh cụ thể (ví dụ: Trung Đông, Biển Đông), hãy cho tôi biết!
