Những Thế Lực Đã Lật Ngược Trump Từ Kẻ Chửi Crypto Thành ‘Tổng Thống Crypto’
Tổng thống từng gọi tiền điện tử là “lừa đảo” nhưng trong chiến dịch tranh cử năm ngoái, lão bị thuyết phục về giá trị của nó, đặc biệt là khoản đầu tư béo bở cho nhà Trump.
(Tác giả: Rebecca Ballhaus, Josh Dawsey và Eliza Collins - WSJ - Ngày 7 tháng 3 năm 2025, 9:00 tối ET)
Trump ngồi kể lể với đám đại gia đến thăm Mar-a-Lago về việc chính quyền lão đang làm gì cho ngành tiền điện tử. Rồi lão quay ra khoe khoang đống tiền crypto lão kiếm được khi làm tổng thống.
Đồng meme coin riêng của Trump, tung ra vài ngày trước khi nhậm chức, có thể đem về hàng tỷ đô, lão nói với vẻ ngỡ ngàng. Có lúc, lão quay sang đám khán giả - mấy tay tài trợ đã ném mỗi người 1 triệu đô cho siêu PAC của lão - hỏi xem chúng mày có biết $Trump trị giá bao nhiêu không.
Một tay tài trợ biết, theo mấy người có mặt ở buổi tụ tập ngày 1 tháng 3. Nó có vốn hóa thị trường khoảng 13 tỷ đô.
Thành công của $Trump là ví dụ rõ mồn một nhất về việc tổng thống hưởng lợi từ ngành mà chính quyền lão quản lý.
Trump, từng hứa sẽ là “tổng thống crypto đầu tiên” của nước Mỹ, kể lại với đám đó việc Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) gần đây đã bỏ qua gần chục vụ kiện chống lại các công ty crypto, tính đến thứ Sáu. Dân làm crypto coi đó là bằng chứng ngành này được giải phóng khỏi mối đe dọa quy định từ thời Biden, vốn kìm hãm sự phát triển ở Mỹ.
Đêm đó, khách ở Mar-a-Lago còn có David Sacks, tay đầu tư lâu năm giờ dẫn dắt chính sách crypto của Trump. Sacks tuần này nói đã bán hết crypto của mình và công ty cũng thoái vốn khỏi vài startup crypto. Người đại diện của Sacks không trả lời khi bị hỏi liệu công ty còn giữ đầu tư vào startup crypto nào không.
Theo mắt đám dân làm crypto, chính quyền Trump đã mang lại lợi nhuận khủng khiếp cho khoản đầu tư của họ.
Từ lúc đắc cử đến nhậm chức, Trump gặp ít nhất 8 tay to trong ngành crypto, gom hơn 50 triệu đô tiền tài trợ cho quỹ nhậm chức và mấy nhóm liên quan, theo người trong cuộc. Lão hỏi đám tài trợ muốn ngành này được quản lý thế nào và ai nên làm việc đó.
Trong chiến dịch bầu cử năm ngoái, dân làm crypto ném hơn 16 triệu đô cho các nhóm ủng hộ Trump. Siêu PAC do ngành này hậu thuẫn chi hơn 130 triệu đô cho các ứng viên quốc hội thân crypto ở cả hai đảng. Một vài tay còn ủng hộ cả Harris.
Tổng thống Trump phát biểu tại hội nghị Bitcoin 2024 ở Nashville, Tennessee.
Lúc còn là tổng thống đắc cử, Trump ký hợp đồng meme-coin, tạo ra khoảng 350 triệu đô tiền điện tử USDC cho các thực thể liên quan đến lão, theo công ty phân tích blockchain Chainalysis. Con số này, gồm cả phí giao dịch và bán token $TRUMP, chưa tính mấy khoản lỗ chưa thực hiện.
Hiện tại, mua bán và giao dịch crypto gần như không bị liên bang giám sát cho đến khi Quốc hội đẻ ra khung pháp lý mới. Mấy luật đó dự kiến sẽ lỏng lẻo hơn quy định áp lên Wall Street.
Tháng trước, đám dân làm crypto tụ tập ăn trưa ở Los Altos Hills, Bắc California, sướng rơn. Coinbase vừa công bố cơ quan quản lý đồng ý bỏ vụ kiện muốn quản lý công ty như sàn chứng khoán. Mấy vụ kiện SEC từng là gánh nặng tốn kém cho ngành này.
“Chủ đề bàn tán là làm sao mọi vụ kiện bỗng nhiên biến mất như phép màu,” Trevor Traina, một tay làm crypto có mặt ở bữa trưa, nói. “Huy hiệu danh dự mới ở Silicon Valley là nếu SEC bỏ vụ kiện của mày.”
Bài này dựa trên phỏng vấn hơn hai tá dân làm crypto, lobbyist, trợ lý quốc hội và người thân cận Trump cùng gia đình lão. Phát ngôn viên Nhà Trắng bảo Trump đang “giữ lời hứa biến Mỹ thành lãnh đạo toàn cầu về tiền điện tử.” Trump Organization và siêu PAC của Trump không thèm trả lời yêu cầu bình luận.
Cuối tuần trước, sau khi Trump hé lộ ý định tạo kho dự trữ bitcoin chiến lược, bitcoin tăng 9% trong 24 giờ lên khoảng 93.000 đô. Thứ Năm, Trump ký sắc lệnh lập kho dự trữ này cùng một kho khác chứa mấy đồng crypto nhỏ hơn, chiến thắng lớn cho đám token nhỏ đã lobby để được góp mặt.
Thứ Sáu, chính quyền Trump tổ chức sự kiện crypto ở Nhà Trắng do Sacks dàn dựng. Vé vào đấy hot vãi. Trong số ít ghế được tranh giành có đồng sáng lập một dự án crypto do Trump và mấy thằng con lão hậu thuẫn.
Mở đầu hội nghị, Sacks kể lại lời một tay làm crypto vừa nói với hắn: “Cách đây một năm, mày nghĩ khả năng ngồi tù còn cao hơn vào Nhà Trắng.”
David Sacks phát biểu hôm thứ Sáu về sự kiện crypto ở Nhà Trắng.
‘Lừa đảo’ giờ không còn
Trump từng chửi tiền điện tử nhiều năm, gọi ngành này là “lừa đảo” và “thảm họa chờ xảy ra.”
Chính quyền Biden, cũng nghi ngờ crypto, cho rằng tiền điện tử phải tuân theo luật bảo vệ nhà đầu tư như chứng khoán. Chủ tịch SEC của Biden, Gary Gensler, bảo ngành này đầy rẫy lừa đảo, đầu cơ và xung đột lợi ích.
Năm 2022, hàng loạt thất bại và phá sản trên thị trường crypto làm mất hoặc đóng băng tiền của nhiều nhà đầu tư, sau đó phanh phui gian lận ở FTX, một trong những sàn lớn nhất thế giới. Gensler đáp trả bằng vụ kiện chống lại sàn như Coinbase và Binance, hy vọng tòa buộc chúng tuân thủ luật bảo vệ nhà đầu tư.
Cuối 2023, khi chiến dịch tranh cử nóng lên, mấy công ty crypto bắt đầu gặp đội ngũ tranh cử của Trump. Chúng bảo ôm lấy ngành này sẽ giúp Trump giành được phiếu từ các nhóm cử tri dao động mà chiến dịch nhắm tới - dân da đen và trai trẻ, mấy nhóm quan tâm đến crypto.
“Đội Trump, tao nghĩ, càng ngày càng hiểu rằng chuyện này có thể giúp chúng ở Tây Pennsylvania, Tây Nam Michigan,” Paul Grewal, trưởng cố vấn pháp lý của Coinbase, nói. “Giúp chúng hạ gục mấy nhóm nhân khẩu chủ chốt ở các quận dao động để đưa lên ghế tổng thống.”
Dân làm crypto cũng xây dựng quan hệ với gia đình Trump suốt 2023, kể cả với Donald Trump Jr. Thằng con 18 tuổi của Trump, Barron, cũng đóng vai trò lớn giải thích cho bố nó tại sao phải nghiêm túc với crypto, theo người trong ngành. Cựu quản lý chiến dịch Trump, Paul Manafort, từng làm với mấy công ty crypto, giúp đưa dân ngành vào vòng tròn của Trump, cố vấn của Trump nói.
Manafort, từng bị kết tội lừa đảo ngân hàng và thuế rồi được Trump ân xá, được tung hô như VIP ở sự kiện Crypto Ball mừng nhậm chức Trump. Hắn không trả lời yêu cầu bình luận.
Mấy công ty cũng tiếp cận chiến dịch Biden, rồi sau đó là chiến dịch tổng thống của Phó Tổng thống Kamala Harris, nhưng chẳng đi đến đâu.
Tháng 6 năm ngoái, Sacks và Traina đồng tổ chức gây quỹ ở Silicon Valley cho Trump với đám dân làm crypto đỉnh cao. Trong bữa tối, JD Vance và Traina thuyết phục Trump nới lỏng quy định, khi khách mời chửi cách tiếp cận ngành này của Gensler. Trump bảo chúng nó lão muốn làm “tổng thống crypto.”
Bữa tối gom được 12 triệu đô cho Trump. Tháng 7, lão phát biểu ở hội nghị Bitcoin 2024, thề sẽ sa thải Gensler ngay ngày đầu làm tổng thống và thuê dân quản lý thân crypto. “Khoảnh khắc tao nhậm chức, cuộc đàn áp dừng lại, vũ khí hóa chấm dứt,” lão nói.
Trump sau đó ra lệnh thêm ngôn ngữ ủng hộ tiền điện tử vào cương lĩnh Đảng Cộng hòa.
Đọc là ‘mi-mi’
Tháng 9, Trump tung dự án tiền điện tử World Liberty Financial, hứa “làm crypto và nước Mỹ vĩ đại.” Hai thằng con, Donald Jr. và Eric Trump, làm “Đại sứ Web3,” còn Barron là “Nhà tầm nhìn DeFi trưởng.” Một thực thể liên quan đến Trump và gia đình sở hữu 60% cổ phần.
“Crypto là thứ chúng ta phải làm,” Trump nói lúc đó. “Thích hay không, vẫn phải làm.”
Thằng con Barron của Tổng thống Trump, giữa, tại lễ nhậm chức tổng thống.
Dự án nhanh chóng bị chỉ trích, kể cả từ Nic Carter, tay đầu tư mạo hiểm crypto, cáo buộc vòng trong của Trump “kiếm chác” từ crypto trong một bài báo. Chẳng bao lâu, Steve Witkoff, cố vấn hàng đầu của Trump đồng sáng lập dự án, mời Carter đến quán cà phê ở Miami, bảo startup này sẽ được vận hành tử tế.
Trump từ đó bổ nhiệm Witkoff làm nhà đàm phán chính ở Trung Đông và chiến tranh Ukraine.
Carter ủng hộ Trump nhưng vẫn lo. “Tổng thống không nên điều hành kinh doanh, đặc biệt là thứ mà họ có thể ảnh hưởng trực tiếp, như rõ ràng trong crypto,” hắn nói. Với Witkoff, Carter bảo vai trò đàm phán hòa bình có lẽ hợp hơn làm trùm crypto. Witkoff, Carter nói, đọc meme coin thành “mi-mi coin.”
World Liberty Financial cũng bị chỉ trích vì khả năng để thực thể nước ngoài và mấy tay làm ăn với chính phủ Mỹ chuyển tiền cho Trump và gia đình mà không công khai.
Tháng 11, Justin Sun, tay làm crypto gốc Trung Quốc, đầu tư 30 triệu đô vào World Liberty Financial, lúc đó đang vật lộn đạt mục tiêu gây quỹ. Sau đó, Sun, đang đối mặt vụ kiện SEC cáo buộc hắn và mấy công ty lừa đảo, thành cố vấn World Liberty.
Tháng trước, SEC yêu cầu tòa tạm dừng vụ kiện lừa đảo, mà Sun gọi là vô căn cứ. Người đại diện của Sun không trả lời yêu cầu bình luận. Nhà Trắng không trả lời câu hỏi liệu Trump có vai trò trong quyết định SEC không.
Tay làm crypto gốc Trung Justin Sun tại khách sạn ở Hong Kong.
Barron Trump, sinh viên năm nhất Đại học New York, tham gia gọi chiến lược và đóng góp quan hệ ngành cho dự án crypto của gia đình, theo người trong cuộc. Văn phòng Đệ nhất phu nhân từ chối bình luận thay Barron.
“Tổng thống nên tự hào vì có thằng con tập trung và suy nghĩ kỹ lưỡng vậy,” Witkoff, giờ đã rời World Liberty Financial từ khi làm việc cho Nhà Trắng, nói.
Bo Loudon, thằng bạn 18 tuổi của Barron Trump, khoe quan hệ trong các cuộc gọi với dân làm crypto muốn tiếp cận nhà Trump, theo hai người tham gia.
Loudon trong một cuộc gọi bảo muốn giữ hắn làm trung gian với nhà Trump thì tốn hàng chục ngàn đô, theo người trong cuộc. Loudon không trả lời yêu cầu bình luận.
‘CHÀO MỪNG NHÉ!!!’
Dân làm crypto ăn mừng chiến thắng tháng 11 của Trump và nhanh chóng xếp hàng ăn tối với lão ở Mar-a-Lago.
Brad Garlinghouse, CEO Ripple, đăng trên X chúc mừng tổng thống đắc cử và liệt kê 4 điểm cho “danh sách 100 ngày” của Trump, kể cả sa thải Gensler khỏi SEC. Ripple ném 15 triệu đô cho các thực thể Trump, gồm 5 triệu bằng tiền XRP cho ủy ban nhậm chức, trước bữa tối của Garlinghouse với Trump vào tháng 1, theo người trong cuộc.
Lobbyist bảo khách hàng cứ ném 1 triệu đô cho siêu PAC của Trump là được mời ăn tối đông người ở Mar-a-Lago, nơi tổng thống có thể ghé qua. Ai cho 5 triệu trở lên thì được hẹn gặp tổng thống đắc cử.
Mấy tay lãnh đạo giục Trump lập kho dự trữ bitcoin quốc gia, hoặc giữ tài sản số tịch thu từ chính phủ, hoặc mua bằng tiền thuế - đẩy giá lên trong quá trình đó - theo người tham gia các bữa tối. Ở một bữa, Trump bảo đám khách lão nghe vài tay trong ngành nói cần quy định, vài tay khác nói không.
Trump thăm dò khách về ứng viên thay Gensler ở SEC, kể cả Paul Atkins, theo người trong cuộc.
Paul Atkins, được Trump chọn làm chủ tịch SEC.
Trump chọn Atkins đầu tháng 12, lúc giá bitcoin vượt 100.000 đô. Trump đánh dấu cột mốc bằng bài đăng trên Truth Social: “CHÀO MỪNG NHÉ!!!”
Dân làm crypto bắt đầu lobby dữ dội để giành ghế trong hội đồng crypto Nhà Trắng được hứa hẹn, vài tay thuê lobbyist với phí hàng tháng lên tới 80.000 đô. Sự quan tâm quá lớn khiến cố vấn Trump quyết định loại dân làm crypto khỏi hội đồng để tránh làm mếch lòng ai không được chọn.
Quan chức Nhà Trắng bảo chính quyền chọn tổ chức hội nghị crypto thay vì lập hội đồng vì lý do hậu cần.
Trong giai đoạn chuyển giao, Bill Zanker, bạn lâu năm của Trump, gạ tổng thống đắc cử làm thêm phi vụ crypto: token Trump, theo người trong cuộc. Đội Trump chốt hợp đồng trước nhậm chức.
Theo thỏa thuận, một chi nhánh Trump Organization sở hữu 80% nguồn cung token $TRUMP cùng Fight Fight Fight, LLC do Zanker đăng ký ở Delaware. Zanker từ chối bình luận.
Trump và đệ nhất phu nhân Melania Trump tung meme coin vài ngày trước nhậm chức. Dân lãnh đạo và nhà đầu tư kêu ca mấy token này làm mất uy tín ngành và đặt câu hỏi đạo đức. Nhưng Trump sốt ruột muốn chốt deal trước khi làm tổng thống, theo người nói chuyện với lão.
Trump từ đó khoe với đám ở Mar-a-Lago rằng đồng coin giờ có thể đáng giá hơn cả cái câu lạc bộ.
Một tay tham dự hội nghị công nghệ năm nay ở San Salvador, El Salvador.